MATERI BAHASA JAWA KELAS IX GEGURITAN

Materi Daring Kelas IXA lan IXB dinten Kemis, 10-11-2021 

Wacanen materi ing ngisor iki banjur tulisen ing buku cathethan Basa Jawa!

MATERI BAHASA JAWA KELAS IX A LAN IXB

KOMPETENSI INTI

PENGETAHUAN

3. Memahami dan menerapkan pengetahuan (faktual, konseptual, dan prosedural)berdasarkan rasa ingin        tahunya tentang ilmu pengetahuan, teknologi, seni, budaya terkait dengan fenomena dan kejadian                tampak mata.

KOMPETENSI DASAR

3.5 Memahami isi teks geguritan

3.6 Menelaah teks piwulang serat Wulangreh pupuh Durma

3.7 Menelaah Teks Pidato

3.8 Memahami sandiwara tradisional Jawa

PIWULANG 1 

GANDRUNG GEGURITAN

Geguritan iku salah sijining puisi kang misuwur ing tlatah Jawa lan Bali. Geguritan asale saka tembang, mula maceme uga werna-werna. ing tlatah basa Jawa, geguritan dipadhakake karo "puisi bebas", yaiku puisi kang ora dibatesi aturan "metrum", wilangan, sarta lagu. geguritan dadi salah sijining ciri sastra Jawa Modern kang akeh diajarke ing sekolah lan kerep dilombake.

Maca geguritan iku satemene duwe tujuan supaya wong liya bisa ngrungokake kanthi  ati sing tenang.  Kanthi mangkono wong kang ngrungokake bisa ngrasakake lan ngreti isine  geguritan kasebut. Mula, sapa wae sing arep maca geguritan becike bisa ngrasakake lan  ngreti isine geguritan luwih dhisik.

Manawa maca geguritan tanpa ngerti isine,  anggone  maca bakal ora penak dirungokake, ora penak dirasakake, lan ora cetha sing dikarepake. Wong maca geguritan, sing paling apik yaiku kanthi solah bawa lan patrape dhewe.dhewe. Ora niru solah bawa lan patrape wong liya, awit yen maca kanthi tiru-tiru wong liya bisa katon kaku lan ora wajar

Maca geguritan kudu dibarengi kanthi rasa pangrasa utawa penjiwaan. Urut-urutane yaiku

1. Diwaca ing batin dhisik.

2. Dimangerteni tetembungane lan digoleki tegese tembung-tembung kang angel

3. Dimangerteni lan dipahami isining geguritan

4. Diwenehi tandha endi kang kudu diwaca cendhak, dawa, utawa kang kudu diwaca seru lan      alon, dhuwur utawa cendhek

5. Sawise paham lan gamblang lagi diwaca kanthi “ekspresi” kang cocog

Carane maca geguritan kang becik lan endah sakurang - kurange ana 4, yaiku Wicara, Wirama, Wirasa, lan Wiraga.

Penjelasane yaiku :

1. Wicara (cara ucap), tegese pocapane kudu cetha, mantep ora keno ragu - ragu, pocapan      lafal (a, i, o, e, tha, ta, dha, da lan sak piturute) sing bener lan jelas.

2. Wirama (lagu lan intonasi), tegese banter alone pocapan lan munggah mudune intonasi        kudu dilarasake karo isine sesorah.

3. Wirasa (njiwai), tegese pedhotan tembung / ukara kudu cocog karo karepe (prentah,              nesu,  seneng, ngenyek, getun lan liyo liyane).

4. Wiraga (ekspresi mimik), tegese polah obahing tangan, awak, polatan, rasa kudu luwes        ora kaku ora ketok digawe - gawe.

Coba gatekna cara maca geguritan kang trep karo wicara, wirama, wirasa, lan wiraga.

https://www.youtube.com/watch?v=MrHs-L9mqNQ

1. Wacanen lan pahami geguritan ing ngisor iki!

Suling

Suling thethulitan

Awirama kuna

Alelagon kuna

Nganyut anyut ngelangut

Endah

Ngresepake

Nanging aku gela,aku cuwa

Wis waleh

Nikmatu wirama kuna

Aku busa nyipta

Lelagon lan wirama anyar

Manut siliring angin

Mekroking kembang

Ombaking segara

Nggawa gingsiran

Angrenggani patamanan

Ngekis pesisir,ngremuk ing karang

Ayo padha lelagon anyar

Wirama anyar

Manut siliring angin anyar

2. Coba goleki Tegese tembung-tembung ing ngisor iki kanthi njodhoke wangsulan ing sisih tengen!

No	Tembung	Tegese tembung	Wangsulan
1.	Thethulitan	a. Pinggiring segara	1 = e. Unine pating thulit
2.	Awirama	b. Panggonan taman	2 = ....................
3.	Nganyut-anyut	c. Pinggiran	3 = ............................
4.	Ngelangut	d. Adoh banget	4 = ...........................
5.	Ngresepake	e. Unine pating thulit	5 = ...........................
6.	Gela	f. Kothong, suwung	6 = ...........................
7.	Cuwa	g. Duwe irama	7 = ...........................
8.	Waleh	h. Memantesi,ngengendah	8 = ...........................
9.	Nyipta	i.  Lumebu ing sanubari	9 = n. Gawe,      ngripta
10.	Gingsiran	j. Ngilangake	10 = ..........................
11.	Angrenggani	k. Getun, keduwung	11 = ..........................
12.	Patamanan	l. Kuciwa	12 = ..........................
13.	Ngikis	m. Jeleh, bosen	13 = ..........................
14.	Pesisir	n. Gawe, ngripta	14 = ..........................
15.	Wirama	o. Irama	15 = ..........................
		p. Sepi
		q. nelangsa

3. Tugas ditulis ing buku Tugas Basa Jawa kirim email rindaagus01@gmail.com